Przejdź do treści
Świat Isotry
9. sierpnia 2024

Pochodzenie terminów rolet, żaluzji i pergoli: Droga słów do ich znaczenia

Ing. Jakub Vaněk, Ph.D
4 min.
957 przeczytanie
Pochodzenie terminów rolet, żaluzji i pergoli: Droga słów do ich znaczenia
21 lutego przypomnieliśmy sobie Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Czy wiesz, skąd pochodzą niektóre terminy, których używamy w branży techniki zaciemniającej?

Zasłony zasłaniają, rolety rolują się

Przezroczysta lub częściowo przeświecająca zasłona tekstylna, która ma za zadanie zapobiegać spojrzeniom z zewnątrz do pomieszczeń, już od wielu stuleci nazywa w Czechach zasłoną. Stosunkowo wyraźnie z tego słowa wynika, że jej zadaniem jest zasłonięcie czegoś. Również w nazwie rolet nie ma nic tajemniczego. Przyjęliśmy ją prawdopodobnie z niemieckiego Rollette, pochodzącego z francuskiego roulette. Natomiast to pochodzi od słowa rouler – zwijać. Zatem roleta to nic innego, niż materiał nawinięty na wał, z pomocą którego rozwija się lub nawija według potrzeby.

Żaluzje przeciwko zazdrosności

Żaluzje już mają ciekawszą historię i pochodzenie nazwy. Jako pierwsi używali ich podobno orientalni władcy w haremach, którzy nie chcieli, aby ich haremowe piękności oglądał ktoś z zewnątrz. Okiennice z drewnianych lameli, z początku jeszcze nieruchomych, które przepuszczały do pomieszczenia światło, ale nie ciekawskie spojrzenia, zaczęto nazywać według francuskiego słowa – jalousie (żaluzi).

Markiza aniołów

Markiza i markiza to nie to samo; jednak tytuł szlachecki prawdopodobnie związany jest z zasłoną przed słońcem. Prawdopodobnie pierwotnie był to namiot – miejsce tak udekorowane i przyjemnie zacienione, że nadawało się również na pobyt szlachcianek. Anglicy błędnie zrozumieli termin „marquise” jako liczbę mnogą, a w amerykańskim angielskim termin „marquee” powstał w odniesieniu do tekstylnych daszków nad witrynami sklepowymi.

Pergola

Pergola brzmi w większości indoeuropejskich języków podobnie. Przyjęliśmy ją z włoskiego pergola, gdzie dostała się z łacińskiego wyrazu pergula nieznanego pochodzenia. Jednym z wariantów jej pochodzenia jest też starosłowiańskie słowo próg, które oznacza to samo, co w języku czeskim. Łacińska pergula oznaczała zarówno pergolę, jak też tak stragan przed domem lub chatę.

Plisse, rolety ekranowe i japońskie ściany

Wyraz plisse znały już nasze babcie – jako „plisowane“ nazywano suknie wyprasowane do wielu kilkucentymetrowych założeń. Niezależnie od tego, czy plisowane spódnice są akurat w modzie, czy nie, żaluzje plisse zdecydowanie wyznaczają trendy. Łączą w sobie elegancki i nowoczesny wygląd z praktycznością, łatwą adaptacją i prostym utrzymaniem.

Nazwa rolet ekranowych pochodzi z angielskiego słowa screen, które oprócz znaczenia „ekran“ oznacza też osłona, plandeka lub parawan. Natomiast japońskie ściany naprawdę pochodzą z Japonii, gdzie mają długą tradycję. Pierwotny były z papieru i drewna, dziś używamy nowoczesnych materiałów, ale pozostała elegancja, ożywienie wnętrza i przepuszczalność światła. Japońskie panele można tak wykorzystać zarówno do zaciemnienia jakichkolwiek okien łącznie z wielkoformatowymi, jak też do optycznego rozdzielenia pomieszczeń.

Ing. Jakub Vaněk, Ph.D

Najnowsze

Dom i ogród
6. września 2025

Ogród jako letni salon: Jak technika zaciemniająca zmieni przestrzeń na zewnątrz

Ing. Aneta Paroulková
4 min.
957 przeczytanie
Ogród jako letni salon: Jak technika zaciemniająca zmieni przestrzeń na zewnątrz
Ogród lub taras już dawno nie służy tylko do uprawy kwiatów i warzyw. W ostatnich latach coraz częściej zmieniają się w przedłużoną przestrzeń mieszkalną, niemal letni salon, gdzie odpoczywa się, stołuje, pracuje i bawi z przyjaciółmi. Jednak, aby ta strefa na zewnątrz była wygodna i nadawała się do pobytu cały dzień, nie wystarczą tylko meble ogrodowe i grill. Kluczową rolę odgrywa technika zaciemniająca, która pomaga w regulacji temperatury, chroni przed ostrym słońcem, deszczem lub wiatrem i nadaje tej przestrzeni przytulność i styl.
Dom i ogród
5. września 2025

Żaluzje zewnętrzne vs. rolety ekranowe: Jakie zaciemnienie jest lepsze na Twoim tarasie?

Ing. Aneta Paroulková
4 min.
957 przeczytanie
Żaluzje zewnętrzne vs. rolety ekranowe: Jakie zaciemnienie jest lepsze na Twoim tarasie?
Taras jest sercem letniego mieszkania. Miejscem, gdzie jesz śniadanie na słońcu, wieczorem grillujesz z przyjaciółmi lub odpoczywasz z kawą. Jednak, aby taras był wygodny również w upalne dni lub przy zmiennej pogodzie, potrzebuje właściwego zaciemnienia. I właśnie tu przychodzi kolej na wybór z dwóch popularnych typów techniki zaciemniającej, żaluzji zewnętrznych i rolet ekranowych. Które z nich najlepiej nadają się właśnie na Twój taras? Odpowiedź zależy od kilku czynników, od preferencji estetycznych po wymagania praktyczne.