Szukaj
Świat Isotry
9. sierpnia 2024

Pochodzenie terminów rolet, żaluzji i pergoli: Droga słów do ich znaczenia

Ing. Jakub Vaněk, Ph.D
4 min.
689 przeczytanie
Pochodzenie terminów rolet, żaluzji i pergoli: Droga słów do ich znaczenia
21 lutego przypomnieliśmy sobie Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Czy wiesz, skąd pochodzą niektóre terminy, których używamy w branży techniki zaciemniającej?

Zasłony zasłaniają, rolety rolują się

Przezroczysta lub częściowo przeświecająca zasłona tekstylna, która ma za zadanie zapobiegać spojrzeniom z zewnątrz do pomieszczeń, już od wielu stuleci nazywa w Czechach zasłoną. Stosunkowo wyraźnie z tego słowa wynika, że jej zadaniem jest zasłonięcie czegoś. Również w nazwie rolet nie ma nic tajemniczego. Przyjęliśmy ją prawdopodobnie z niemieckiego Rollette, pochodzącego z francuskiego roulette. Natomiast to pochodzi od słowa rouler – zwijać. Zatem roleta to nic innego, niż materiał nawinięty na wał, z pomocą którego rozwija się lub nawija według potrzeby.

Żaluzje przeciwko zazdrosności

Żaluzje już mają ciekawszą historię i pochodzenie nazwy. Jako pierwsi używali ich podobno orientalni władcy w haremach, którzy nie chcieli, aby ich haremowe piękności oglądał ktoś z zewnątrz. Okiennice z drewnianych lameli, z początku jeszcze nieruchomych, które przepuszczały do pomieszczenia światło, ale nie ciekawskie spojrzenia, zaczęto nazywać według francuskiego słowa – jalousie (żaluzi).

Markiza aniołów

Markiza i markiza to nie to samo; jednak tytuł szlachecki prawdopodobnie związany jest z zasłoną przed słońcem. Prawdopodobnie pierwotnie był to namiot – miejsce tak udekorowane i przyjemnie zacienione, że nadawało się również na pobyt szlachcianek. Anglicy błędnie zrozumieli termin „marquise” jako liczbę mnogą, a w amerykańskim angielskim termin „marquee” powstał w odniesieniu do tekstylnych daszków nad witrynami sklepowymi.

Pergola

Pergola brzmi w większości indoeuropejskich języków podobnie. Przyjęliśmy ją z włoskiego pergola, gdzie dostała się z łacińskiego wyrazu pergula nieznanego pochodzenia. Jednym z wariantów jej pochodzenia jest też starosłowiańskie słowo próg, które oznacza to samo, co w języku czeskim. Łacińska pergula oznaczała zarówno pergolę, jak też tak stragan przed domem lub chatę.

Plisse, rolety ekranowe i japońskie ściany

Wyraz plisse znały już nasze babcie – jako „plisowane“ nazywano suknie wyprasowane do wielu kilkucentymetrowych założeń. Niezależnie od tego, czy plisowane spódnice są akurat w modzie, czy nie, żaluzje plisse zdecydowanie wyznaczają trendy. Łączą w sobie elegancki i nowoczesny wygląd z praktycznością, łatwą adaptacją i prostym utrzymaniem.

Nazwa rolet ekranowych pochodzi z angielskiego słowa screen, które oprócz znaczenia „ekran“ oznacza też osłona, plandeka lub parawan. Natomiast japońskie ściany naprawdę pochodzą z Japonii, gdzie mają długą tradycję. Pierwotny były z papieru i drewna, dziś używamy nowoczesnych materiałów, ale pozostała elegancja, ożywienie wnętrza i przepuszczalność światła. Japońskie panele można tak wykorzystać zarówno do zaciemnienia jakichkolwiek okien łącznie z wielkoformatowymi, jak też do optycznego rozdzielenia pomieszczeń.

Ing. Jakub Vaněk, Ph.D

Najnowsze

Motywy sezonowe
9. lipca 2025

Używaj sobie balkonu na całego. Nawet tego najmniejszego.

Ing. Jakub Vaněk, Ph.D
4 min.
689 przeczytanie
Używaj sobie balkonu na całego. Nawet tego najmniejszego.
Małe balkony są często niewykorzystane. Urządź swój balkon do najmniejszych szczegółów i według swoich potrzeb. Nie bój się, nic nie jest niemożliwe i nawet na małym balkonie się sporo zmieści! Mieszkanie w mieszkaniu jest dziś dostępniejsze (i często wygodniejsze) niż w dużym domu, nie ma o czym dyskutować. Jednak również ludzie z bloku czasem pragną kawałka zieleni, przyjemnego posiedzenia na świeżym powietrzu, albo relaksu na słońcu. To wszystko jest możliwe, jeżeli Twoje mieszkanie ma balkon. Nawet najmniejszy balkon można wyposażyć sprytnie i będziesz mógł z niego korzystać, głównie do tak ważnego odpoczynku.
Dom i ogród
7. lipca 2025

5 pomysłów, jak z dziećmi użyć sobie lata w ogrodzie

Ing. Kateřina Jelenová
4 min.
689 przeczytanie
5 pomysłów, jak z dziećmi użyć sobie lata w ogrodzie
Ogród to idealne miejsce, gdzie dzieci mogą się wyszaleć. Ale podczas gdy one się bawią, Ty drżysz ze strachu, co znowu wymyślą. Brzmi znajomo? Na szczęście istnieją aktywności, które są jednocześnie zabawne i bezpieczne. Nie grozi Ci pęknięcie bębenków ani konieczność wzywania straży pożarnej.