Przejdź do treści
Świat Isotry
5. lipca 2025

Od jaskini po pergole: historia zaciemnienia w prehistorii i starożytności

5 min.
190 przeczytanie
Od jaskini po pergole: historia zaciemnienia w prehistorii i starożytności
Kiedy dziś zaciągniesz rolety lub schowasz się pod pergolę z zimnym napojem w ręce, nawet nie zastanawiasz się na tym, że zaciemnienie nadmiaru promieni słońca towarzyszy ludzkości już od prehistorii. Nasi przodkowie nie mieli, co prawda, żaluzji z inteligentnym sterowaniem, ale ochrony przed słońcem, wiatrem i deszczem potrzebowali od zarania dziejów. Jak więc wyglądało zaciemnienie w przeszłości i co z tych prastarych metod przetrwało do dziś?

Prehistoria: Kiedy jaskinia była najlepszą roletą

U zarania dziejów zaciemnienie było tak samo proste, jak sam przybytek. Ludzie szukali ukrycia przed zimnem i najróżniejszymi czynnikami pogodowymi w przyrodzie – w jaskiniach, pod nawisami skalnymi, lub w cieniu drzew. Kiedy zaczęli budować pierwsze proste zadaszenia, wykorzystywali do ochrony przed słońcem i deszczem skóry, gałęzie i liście.

Dzisiejsza alternatywa: Prehistoryczne zaciemnienie możemy symulować roletami ekranowymi. W odróżnieniu od dawnych czasów nowoczesne materiały umożliwiają jednak zdalne sterowanie bez wysiłku, chronią przed promieniowaniem UV i ponadto umożliwiają dokładną regulację ilości światła.

Starożytność: Luksusowe zaciemnienie w stylu Egiptu i Rzymu

Starożytni Egipcjanie wiedzieli, że w gorącym klimacie należy unikać nadmiernej ekspozycji na słońce. Dlatego budowali domy z małymi oknami i grubymi, glinianymi ścianami, które utrzymywały chłód. Na tarasach i w ogrodach stosowali lniane baldachimy – pierwowzory dzisiejszych tekstylnych markiz. Z Egiptu pochodzi również udokumentowany pierwszy ogród z pergolą, w przybliżeniu z 1 400 roku p.n.e.

Grecy i Rzymianie wynieśli sztukę zaciemniania na nowy poziom. Przestrzenie publiczne i teatry często zakrywały zasłony z tkaniny, a jeśli ktoś chciał odpocząć na świeżym powietrzu, chował się w krużgankach otaczających wewnętrzne dziedzińce. A w Koloseum? Nad tysiącami widzów rozciągało się ogromne „velarium” – rozległa płócienna markiza obsługiwana za pomocą lin. Powszechnie stosowano też pergole, które pierwotnie służyły jako podpory dla winorośli. Często pełniły funkcję miejsca spotkań i filozoficznych dyskusji.

Dzisiejsza alternatywa: Pergole w każdym razie przeszły długą drogę. Z dawnymi konstrukcjami porośniętymi winoroślą łączy je jednak jedno: tworzą przyjemną przestrzeń na świeżym powietrzu chronioną przed palącym słońcem. Tylko zamiast lin i niewolników używamy dziś napędu elektrycznego i zdalnego sterowania.

Jak daleko doszliśmy?

Nowe materiały tkanin kryjących i konstrukcji, napęd elektryczny, integracja z inteligentnym domem.– Dzisiejsze możliwości zaciemnienia na zewnątrz są niemal nieograniczone i można je dostosować dokładnie na miarę własnych potrzeb. Sama zasada zaciemniania jest jednak stara jak ludzkość. Tylko zamiast gałęzi, skór i płótna używamy dziś wytrzymałych tkanin, aluminium i elektroniki.

Najnowsze

Wskazówka tygodnia
21. listopada 2025

Pomysł tygodnia: Rolety ekranowe umożliwią wietrzenie również z zaciągniętym zaciemnieniem

Jakub Vaněk
4 min.
190 przeczytanie
Pomysł tygodnia: Rolety ekranowe umożliwią wietrzenie również z zaciągniętym zaciemnieniem
Szukając równowagi między przyjemnym światłem, świeżym powietrzem i ochroną przed gorącem często jesteśmy zmuszeni do kompromisów. Chcemy wietrzyć, ale nie chcemy puścić do domu owadów. Chcemy światła, ale bez oślepiania. Chcemy widoku, ale jednocześnie prywatności. Właśnie w takich sytuacjach w pełni okazuje się siła rozwiązania, które łączy w sobie funkcjonalność, estetykę i inteligentną technologię. To są rolety ekranowe!
Dom i ogród
14. listopada 2025

Inspiracja dla zimowego tarasu: Jak uczynić go przytulniejszym i ochronić go?

Kateřina Jelenová
4 min.
190 przeczytanie
Útulná podzimní terasa s gaučem a stolečkem.
Ten artykuł przynosi pomysły na to, jak wykorzystać taras również jesienią. Radzi, jak uczynić to miejsce przytulniejszym z pomocą tekstyliów i dekoracji i jak ochronić go przed złą pogodą z pomocą różnych typów zaciemnienia, takich jak markizy lub rolety. Dla większego komfortu zaleca dodanie źródła ciepła, na przykład przenośnego ogrzewacza.